Przeskocz do treści

Delta mi!

Matematyka

nowości (w skrócie)

tematy

nowości

warto przeczytać

Permutacje i kostka Rubika

Kostka Rubika jest niezwykle popularną łamigłówką, zagościła także na łamach Delty (np. w artykule Kostka Rubika – wspomnienia z dawnych lat z Delta 5/2011; tam też Autorzy pokazali metodę jej układania). W tym artykule zajmiemy się jednym z matematycznych sposobów opisu kostki oraz jego konsekwencjami.

Z butelki Kleina i Salomon nie naleje?

Butelka Kleina to bardzo dziwna butelka. Otrzymuje się ją poprzez specjalne sklejenie boków kwadratu. Dla topologa opis taki będzie wystarczający – domyśli się on, że przez sklejenie rozumiemy tu abstrakcyjną operację utożsamienia odpowiednich par punktów – ale dla lepszego obrazu sytuacji prześledźmy krok po kroku, jak takie sklejanie mogłoby wyglądać.

36 splątanych oficerów z Petersburga

Kwadraty magiczne oraz kwadraty grecko-łacińskie zna każdy Czytelnik Līlāvatī oraz Śladami Pitagorasa. Takie obiekty są z jednej strony wdzięcznym przedmiotem rozważań matematyki rozrywkowej, ale też powiązane są z istotnymi problemami kombinatorycznymi, jak również ułatwiają optymalne planowanie eksperymentów.

Co kryją w sobie łącznościany?

Na pewno każdy z nas nie raz już słyszał, że mnożenie jest łączne (niektórzy mówią: asocjatywne), czyli czy pomnożymy (2·3)·4, czy też 2·(3·4), to w wyniku i tak dostaniemy 24. Niestety matematyka robi się coraz bardziej skomplikowana, matematycy mnożą przez siebie coraz to dziwniejsze rzeczy i nie każde działanie może pochwalić się byciem łącznym.

O kul rozmnażaniu

Joanna Jaszuńska

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: kwiecień 2017
  • Publikacja elektroniczna: 30 marca 2017
  • Wersja do druku [application/pdf]: (111 KB)
obrazek

Paradoks Banacha-Tarskiego (1924 r.). Kulę można rozłożyć na skończenie wiele części, z których da się zbudować dwie takie same kule.

Eubulides, Richard, Gödel

Wiktor Bartol

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: sierpień 2012
  • Publikacja elektroniczna: 31 lipca 2012
  • Autor: Wiktor Bartol
    Afiliacja: Instytut Matematyki, Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego

Gdy w połowie XIX wieku odkryto geometrie nieeuklidesowe, zainteresowanie matematyków zaczęło zwracać się w stronę podstaw matematyki. Na jakich podstawach można lub należy oprzeć matematykę? Na tym tle zrodził się w latach 20. XX wieku tzw. program Hilberta, postulujący zbudowanie sformalizowanej matematyki na fundamencie aksjomatycznym i wyprowadzanie z aksjomatów twierdzeń jedynie za pomocą ściśle określonych reguł. Tak zbudowana teoria powinna być zupełna i niesprzeczna i te jej własności powinny dać się udowodnić.

Drobiazgi

Normalna-nienormalna?

Wiktor Bartol

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: sierpień 2012
  • Publikacja elektroniczna: 31 lipca 2012
  • Autor: Wiktor Bartol
    Afiliacja: Instytut Matematyki, Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego

Numer Delty poświęcony paradoksom nie byłby kompletny, gdyby nie pojawiła się w nim paradoksalna gra. Przyjrzyjmy się zatem pewnej grze, inspirowanej paradoksami teoriomnogościowymi, które rozkwitły w początkach XX wieku.

o matematyce w rubryce...

dziwolągi

obrazek
Jakie masz wrażenia z wędrówki horocyklem?
obrazek
Jak dziergać, żeby zachować ujemną krzywiznę robótki?
obrazek
Stanisław Mazur ufundował nagrodę za rozwiązanie pewnego problemu. Słowo się rzekło, kobyłka u płota.
obrazek
Dużo to, czy tak sobie?
obrazek
Czego się boją drżące wielościany?
obrazek
Gdzie czworościan foremny ma talię?
obrazek
Jakie problemy ma kierowca tira na drodze z Warszawy do Rzeszowa?
obrazek
Jak się rozmnażają kwaterniony?
obrazek
Czy ten problem można rozwiązać w zupełnie inny sposób?
obrazek
Dlaczego  2 |RP jest za ciasno w  3 R ?
obrazek
Dokąd ono idzie?
obrazek
Co to znaczy tyle samo?
obrazek
Kiedy powrócisz, Marilyn?
obrazek
Czym pachnie cytryna w lustrze? Pomarańczą! A vice versa?
obrazek
Która godzina?
obrazek
Percolare necesse est! Możliwe, ale powyżej punktu krytycznego.
obrazek
Czy to znaczy, że różnica między probabilistą a statystykiem wynosi ß~2?
obrazek
Czy twierdzenie Borsuka-Ulama może się na coś przydać?
obrazek
Jak jest zrobiona ta czaszka na dole i co ona tam robi?
obrazek
Jak sobie poradzić z epidemią zombizmu?
obrazek
Jaka jest szansa zostania ostatnim Mohikaninem? Odp. 1/11.
obrazek
Co widać na tym obrazku?
obrazek
Skąd wiadomo, że moneta ma i orła, i reszkę?
obrazek
Nierówne kąty proste? No tak, to trochę komplikuje sprawę...
obrazek
Czy widać tu równoległość?
A może nadrównoległość?
obrazek
Z ilu rozłącznych kawałków może się składać jeden kawałek?
obrazek
Ile ścian ma ten 30-sferostożek 3?
obrazek
Jak otworzyć walizkę nie męcząc się za bardzo?
obrazek
Na rysunku widzimy pięć punktów i prostą... No bez przesady!!!
obrazek
Czy warto grać w 4-wymiarowe kółko i krzyżyk?
obrazek
A jakiż to wielokąt właśnie prawie skonstruowaliśmy?
obrazek
Dlaczego bańki mydlane nie mają dziur?
obrazek
Co można wyciąć mając dużo czasu?
obrazek
Czy tej wartości naprawdę warto oczekiwać?
obrazek
Czy ta ósemka jest aktualna czy potencjalna?
obrazek
A czy ty znasz ruchy podstawowe?
obrazek
Co to ma wspólnego z największą liczbą na świecie?
obrazek
Ilu abakusów trzeba użyć, żeby pomnożyć 37 przez 19?
obrazek
Komu opcję, komu, bo idę do domu.
obrazek
Czy prosta może być krzywa?
obrazek
Czyżby ten trójkąt miał jakiś defekt?
obrazek
Czy to możliwe, żeby na początku było Słowo Banacha?
obrazek
Jak rozpoznać Cylona?
obrazek
Jak żyje hantelek?
obrazek
Jak estymować, gdy czynnik ludzki kłamie?
obrazek
Jakie są wymiary tego kalafiora?
obrazek
Jakiemu twierdzeniu Euklides nadał numer 2 w szóstej księdze Elementów?
obrazek
Jaka jest różnica między wiarygodnością a prawdopodobieństwem?
obrazek
Do czego służy sofa Gervera?
obrazek
Ops! Samowsobność to chyba nieuleczalna choroba.
obrazek
Jak skonstruować funkcję, której wykres najłatwiej naszkicować pędzlem?
obrazek
Panta rhei? Tak, ale w jaki sposób?!
obrazek
Matematyka małżeństwa: wolisz całkować, czy różniczkować?
obrazek
Do czego nie da się zastosować rozbieżności szeregu harmonicznego?
obrazek
... i tak oto udowodniliśmy, że |1~2 1~3 1~4; co u niektórych może wywołać chwilowe poczucie dyskomfortu...
obrazek
Dlaczego istnieje magnes?
obrazek
Czyżby miał tu miejsce subtelny gerrymandering? Nie sądzę, władzy można przecież ufać!
obrazek
Jak ulepić jedno z drugiego?
obrazek
A co na to szkiełko i oko - będzie rewolucja?
obrazek
Jak brzmi Podstawowe Twierdzenie Hydrologii Stosowanej?
obrazek
No tak, nie ma w tym nic paradoksalnego, bo ta kula jest kwadratowa...
obrazek
Jak wygląda piekło glazurników?
obrazek
Czyżby środek tego graniastego kółka jechał do tyłu?
obrazek
Proste ciekawego początki...
obrazek
Czy można przegrać ze sobą? OOps, chyba można!
obrazek
A jakby zastosować origami do rozwiązywania równań n-tego stopnia?
obrazek
To chyba czterowymiarowa kostka! Tylko co to jest wymiar!?
obrazek
O, te grafy są identyczne! Gorzej ci? Idź do grafologa.
obrazek
Jak ograć kasyno?
obrazek
Sfera to czy stożek?
obrazek
Czy czymś takim da się udowodnić Małe Twierdzenie Fermata? A jakże...
obrazek
Na pierwszy rzut oka Joshepus Problem wygląda niewinnie, tym bardziej że w jego rozwiązaniu pojawia się czasem liczba 1,622705028. Na drugi jednak...
obrazek
Który z tych warkoczy jest półdodatni?
obrazek
Czy tą metodą można rozwiązać układ z 770 miliardami niewiadomych?
obrazek
Jak wykryć salamandrę?
obrazek
Czy moja ręka jest losowa?