Grudzień oznacza najdłuższe noce i najkrótsze dni w ciągu roku. Jak zawsze, około 13 grudnia następuje najwcześniejszy zachód Słońca. Natomiast 8 dni później Słońce osiągnie najbardziej na południe wysunięty punkt na ekliptyce i tym samym zacznie się astronomiczna zima. Również jak co roku najpóźniejszy wschód Słońca ma miejsce na przełomie grudnia i stycznia.
W ostatnim miesiącu roku na naszym niebie można dostrzec wszystkie planety Układu Słonecznego. Wieczorem widocznych jest aż pięć z nich. Wenus, Saturn i Jowisz są łatwe do zauważenia gołym okiem, gdyż są najjaśniejszymi źródłami światła w swojej okolicy. Do odnalezienia Neptuna i Urana potrzebna jest lornetka lub teleskop. Ich identyfikację ułatwi też Księżyc, który w trakcie miesiąca spotka się z każdą z tych planet.
Nocne obserwacje warto zacząć od Wenus, która zachodzi najwcześniej. Planeta zbliża się do styczniowej maksymalnej elongacji, a dzięki wzrastającemu nachyleniu ekliptyki do wieczornego widnokręgu w najbliższych miesiącach stanie się ona ozdobą wieczornego nieba. W grudniu Wenus zmniejszy dystans do Saturna do \(16^{\circ}.\) W tym czasie średnica tarczy planety urośnie z \(17''\) do \(23''{,}\) a jasność z \(-4{,}1^m\) do \(-4{,}4^m.\) Równocześnie faza planety spadnie z \(67\%\) do \(55\%.\) O zmierzchu planeta stopniowo zwiększy wysokość z \(10^{\circ}\) do \(21^{\circ}.\)
Ciekawe spotkania z innymi ciałami niebieskimi Księżyc zacznie właśnie od Wenus. 1 grudnia Srebrny Glob przejdzie przez nów, a blisko drugiej planety od Słońca znajdzie się 3 i 4 dni później. Najpierw w fazie \(12\%\) pokaże się w odległości \(5^{\circ}{,}\) na godzinie 5 względem niej, a następnie, w fazie zwiększonej do \(19\%{,}\) przeniesie się na pozycję \(8^{\circ}\) na lewo od Wenus.
8 dnia miesiąca Księżyc przejdzie przez I kwadrę, spotykając się jednocześnie z parą planet Saturn–Neptun. W grudniu dystans między tymi planetami wynosi około \(14^{\circ}.\) Szósta planeta od Słońca świeci blaskiem \(+1^m{,}\) prezentując w teleskopach tarczę o średnicy \(17''.\) Stosunek małej do wielkiej osi pierścieni Saturna zacznie spadać, i zmniejszy się do \(0{,}08.\) Neptun natomiast świeci blaskiem \(+7{,}8^m{,}\) i nie da się go dostrzec gołym okiem. Również 8 grudnia planeta zatrzyma się na niebie, około \(38'\) na północny wschód od gwiazdy 20 Psc, i zmieni kierunek ruchu na prosty. Tego wieczora Księżyc pokaże się \(5^{\circ}\) na północny wschód od Saturna, a dobę później przyjmie podobne położenie względem Neptuna.
W kolejnych dniach Srebrny Glob przeniesie się na wschodnią część wieczornego nieba, gdzie w dniach 13 i 14 grudnia pokaże się najpierw \(7^{\circ}\) od Urana, a potem \(5^{\circ}\) na północ od Jowisza, prezentując fazę, odpowiednio, \(96\%\) i \(99\%.\) Jednocześnie Księżyc spotka się z Plejadami, zakrywając niektóre z gwiazd gromady. Uran znajdzie się po przeciwnej stronie Ziemi niż Słońce 17 listopada, a Jowisz uczyni to samo 7 grudnia. Uran osiąga jasność \(+5{,}6^m{,}\) i do jego obserwacji dobrze użyć lornetki. Jowisz natomiast świeci blaskiem \(-2{,}8^m{,}\) przy średnicy tarczy \(48''.\) Trudno zatem przegapić go na niebie. Uran do końca miesiąca zwiększy dystans do gwiazdy 13 Tau do \(4{,}5^{\circ}.\) Jowisz zaś pokona w grudniu około \(4^{\circ}\) na tle gwiazdozbioru Byka, zbliżając się na niecałe \(5^{\circ}\) do Aldebarana.
W układzie księżyców galileuszowych Jowisza warto zwrócić uwagę na przejście Kallisto na południe od tarczy planety 4 i 20 grudnia i na północ 29 grudnia czy przejście Ganimedesa ze swoim cieniem w nocy z 8 na 9 grudnia (cień tuż przy swoim właścicielu) oraz 16 grudnia rano (cień już wyraźnie dalej na wschód).
Przez większą część nocy widoczny jest Mars, który zbliża się do styczniowej opozycji. 7 grudnia planeta zawróci na niebie tuż nad trapezem gwiazd otaczających jasną gromadę otwartą gwiazd M44 w Raku i powędruje w kierunku Bliźniąt. W grudniu Mars pojaśnieje od \(-0{,}5^m\) do \(-1{,}3^m{,}\) zwiększając przy tym średnicę swojej tarczy od \(11''\) do \(14''.\) Księżyc spotka się z planetą 18 dnia miesiąca, w fazie \(90\%.\) O świcie zbliży się doń na odległość \(2^{\circ}.\) Dysponując teleskopem, można próbować zaobserwować zakrycie Marsa przez Księżyc, do którego dojdzie około godziny 10:17. Jednak będzie to duże wyzwanie, gdyż nie tylko dojdzie do niego za dnia, ale też tuż przed zachodem obu ciał Układu Słonecznego w Polsce.
20 grudnia rano Księżyc w fazie \(75\%\) minie w odległości \(2^{\circ}\) Regulusa, najjaśniejszą gwiazdę Lwa, by trzy dni później przejść przez ostatnią kwadrę. 25 grudnia natomiast cienki już sierp Srebrnego Globu, w fazie \(30\%{,}\) wzejdzie \(4^{\circ}\) od Spiki, w Pannie. 28 grudnia do kolejnego nowiu pozostanie niewiele ponad 2 dni, i Księżyc w fazie \(7\%\) zajmie pozycję \(4^{\circ}\) na prawo od Antaresa w Skorpionie. A odkładając tę odległość jeszcze dwukrotnie i troszkę wyżej, natrafi się na Merkurego.
Pierwsza planeta od Słońca 25 grudnia osiągnie maksymalną elongację zachodnią, wynoszącą \(22^{\circ}{,}\) i ozdobi poranne niebo od połowy grudnia do pierwszej dekady stycznia. Pod koniec miesiąca o świcie Merkury wzniesie się na wysokość \(6^{\circ}\) i przy czystym niebie powinno się go dość łatwo odnaleźć nawet bez pomocy lornetki, gdyż jego jasność przekroczy \(-0{,}3^m.\) Urośnie także faza tarczy planety – od \(35\%\) do \(75\%{,}\) spadnie jednak jej średnica – do poniżej \(6''.\)